Koruma Planı, İstanbul’un içme ve kullanma suyu ihtiyacının karşılandığı Alibey Baraj Gölü Havzası’nda su kalitesinin korunması ve sürdürülebilir kullanımın sağlanması amacıyla havzadaki tüm faaliyetlerin düzenlenmesini öngörüyor. İSKİ ve TÜBİTAK iş birliği ile hazırlanan planda, baraj havzasında uygulanacak kurallar, kısıtlı ve izin verilen faaliyetler ile yapılaşma, madencilik, hayvancılık, tarım gibi birçok konu yer alıyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesinden yapılan açıklamaya göre, Alibey Barajı İçme ve Kullanma Suyu Havzası Koruma Planı, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) tarafından, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi iş birliği ile hazırlandı. Plan, baraj havzasının korunmasına yönelik bilimsel bir çalışma olarak dikkat çekiyor. Çalışmalar 2 Temmuz 2020’de başladı ve Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 25 Aralık 2024 tarihinde onaylandı. Plan, 1 Ocak 2025’te yayımlanarak yürürlüğe girdi. İSKİ, bu bölgedeki havza koruma planı hükümlerine uygun olarak kontrol ve denetim faaliyetlerini sürdürecek.

Alibey Barajı’nın inşa edildiği dönemde mevcut olan ve gölün mutlak ve kısa mesafeli koruma alanlarında kalan mahallelerde (eski tanımıyla köylerde) yapılaşmaya ve tadilata izin verilmiyordu. Bu mahalleler, imar planı yapılamaması nedeniyle de hizmet alamamaktaydı. Sultangazi ilçesindeki Gazi, Yayla ve Zübeyde Hanım Mahalleleri ile Eyüpsultan ilçesindeki Pirinççi Mahallesi’nde atık suların kolektörler aracılığıyla havza dışına taşınması sağlanarak, koruma ve kullanım dengesi gözetilerek yerleşim alanlarının imar planı yapılabilir hale gelmesi ile imar sorununun çözümü için önemli bir adım atılmış oldu.

İSKİ Genel Müdürü Doç. Dr. Şafak Başa, “İstanbul’un su kaynaklarını korumak ve halkın temiz içme suyu ihtiyacını sürdürülebilir bir şekilde karşılamak amacıyla suyun kalitesini ve çevresel dengeyi gözeterek çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Şehirdeki su havzalarının korunması, suyun temizliği ve doğanın dengesinin sağlanması, İSKİ’nin öncelikli görevleri arasında yer alıyor. Alibey Barajı’ndaki su kalitesinin korunması, çevresindeki ekosistemin sürdürülebilir şekilde yönetilmesi ve bölge halkının içme suyu ihtiyacının güvence altına alınmasını hedefliyoruz. Alibey Barajı çevresindeki doğal kaynakların korunması ve suyun sürdürülebilir kullanımı için yaptığımız bu çalışmalar, İstanbul’un su kaynaklarının korunmasına katkı sağlıyor. Bu tür projeler ile sadece suyun korunmasını değil aynı zamanda çevre bilincinin artırılmasını da amaçlıyoruz.” dedi.

50 km uzunluğundaki Alibey Deresi üzerinde yer alan Alibey Barajı, 1972 yılında hizmete alındı. Yıllık 36 milyon metreküp su kapasitesine sahip olan ve toprak dolgu tipinde inşa edilen baraj, İstanbul’a içme suyu temin eden önemli su kaynaklarından biri. Barajın bulunduğu havza alanı ise 160 kilometrekareyi kapsıyor.

İstanbul, yüzeysel su kaynaklarıyla besleniyor. Yağışlı mevsimlerde yağışlarla gelen sular baraj ve regülatörlerde toplanarak gerekli arıtma işlemlerinin ardından şehre içme suyu olarak veriliyor. Alibey Barajı da İstanbul’un içme suyu ihtiyacını karşılayan su havzalarından biri olarak karışımıza çıkıyor. Alibey Barajı’nın havza koruma alanı, Sultangazi, Eyüpsultan ve Arnavutköy ilçelerinin sınırları içinde yer alıyor.